Medewerking blad 'Paarden van de Zon'

Reactie op stelling "Iberische paarden moet je anders rijden"

Een Iberisch paard is eigenlijk niet in een standaard 'systeem' te rijden.....hoe mooi is dat?! Je moet als ruiter beschikken over een aardige dosis invoelingsvermogen, goede begeleiding en de juiste inzichten om goed met deze gewillige, intelligente paarden om te kunnen gaan.
De rode draad achter het verhaal dat africhting heet moet in feite bij ieder paard, ongeacht het ras, het zelfde zijn. Er zijn echter wezenlijke verschillen in het exterieur van een Iberisch paard die wel enige kennis van de ruiter/trainer vergt die belast is met het scholen van een Spaans of Portugees paard. Ook zijn de gebruiks eigenschappen, de bewegingen en het karakter beslist anders dan bij andere rassen. Onze Iberische paarden zijn 'anders atletisch' dan bijvoorbeeld de KWPNer, minder buigzaam, naar wel flexible! Ze zijn extreem bewegelijk en om ze 100% rechtgericht te krijgen is een hele uitdaging. Bij de vaak 'gesloten lichaamsvorm' is lengtebuiging een punt van aandacht. Er moet gezocht worden naar een hele rechte balans zodat ze zich optimaal kunnen loslaten. De buiging zal altijd licht moeten zijn om niet het evenwicht te verstoren. Het in en uit elkaar schuiven van het lichaam en de hals is een waardevolle oefening. Ze hebben baat bij juiste manier van gymnastiseren; bij het ritmisch werken in een rustig maar toch energiek tempo. Een Iberisch paard wordt vanuit meer gedragenheid naar meer ruimte in de beweging gereden en zeker niet in een te hoog tempo rondgejaagd. Het spelen met het tempo binnen een gang helpt om kracht op te bouwen. Door hun grote 'will to please' en hun ijver kunnen ze haastig worden in de beweging, soms gespannen of zelfs licht explosief. Het streven is om ze kalm en expressief te houden waardoor de tactzuiverheid niet kwetsbaar wordt.
Iberische paarden kunnen je aardig voor de gek houden; What you see is not what you feel! Het plaatje kan soms heel fraai zijn terwijl het gevoel dat de ruiter heeft niet optimaal is. Dit heeft negen van de tien keer te maken met een gebrek aan losgelatenheid. Ze lopen heel makkelijk in een houding zonder dat de rug mooi werkt of draagt. Ze zijn handig in het net iets verstijven of statisch houden van de bovenlijn waardoor ze niet mooi doorswingen in de beweging; men spreekt dan van lichaamsgebruik dat niet optimaal is. Voor mij is losgelatenheid, en dan ook innerlijke losgelatenheid, de sleutel van elk succes. Na vele jaren van het werken met Iberische paarden, realiseer ik mij dagelijks dat deze trotse gevoelige paarden echt in hun waarde gelaten moeten worden. Concluderend ben ik het met de stelling eens; Iberische paarden moet je toch iets anders rijden.

Gaby Vegelin - Dressuur ruiter en coach

Een correcte basis is het halve werk!

Zoals alom bekend, is het Iberische paard een 'trage ontwikkelaar' die pas op z'n 8ste echt volwassen te noemen is. Een driejarige hengst die al wat praatjes heeft en bravoure vertoont kan er imponerend uitzien, maar is in wezen nog maar een ventje met de baard in de keel. Laat je niet misleiden door het fysiek van een redelijk 'compleet' ogend paard want schijn bedriegt. De tijd nemen voor een solide basis africhting loont altijd, het zijn immers de bouwblokken waar de rest van de africhting op rust!

Wat is nu wijsheid, en op welke leeftijd moet/mag je aan hun opleiding onder de man beginnen? Het spreekt voor zich dat ieder paard individueel bekeken moet worden, maar mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar het zadelmak maken en heel licht aanrijden van de hengsten in het najaar van hun derde levensjaar. De merries en ruinen zijn in de regel vier voordat ik ermee begin. Dit puur omdat je bij jonge hengsten op een gegeven moment wat meer hormoon gestuurde energie te verwerken krijgt, en dit moment wil ik altijd vóór zijn. Daarbij is gehoorzaamheid een belangrijk speerpunt, een en 4,5 jarige is beslist al meer 'paard' dan een 3,5 jarige. Je wilt te allen tijden voorkomen dat het tot een krachtmeting komt. Het is plezierig wanneer een jonge hengst voor de winter in de drie basis gangen heel simpel onder een lichte ruiter min of meer in balans kan lopen.

Een Iberisch paard vraagt om een lichte rijstijl en je streeft dan ook vanaf het begin naar een consequente maar fluisterende dialoog. Men moet in acht houden dat een jong paard zowel mentaal als fysiek maar beperkt belastbaar is en dat ze letterlijk en figuurlijk dus jong zijn van geest en lichaam. Het is dus van cruciaal belang de trainingsduur kort te houden - niet meer dan 20 minuten drie keer per week. Verder is het van belang om een plezierig werkklimaat te creëren en de interactie positief te houden. Ook al bieden ze door hun intelligentie en ijverige werk instelling vaak (te) veel aan, is het verstandig om in de basis africhting bewust rust pauzes in te gelasten opdat de gemaakte vorderingen kunnen bezinken en het nieuwe niveau zich kan uitkristalliseren. Verder is veel vrije beweging essentieel voor het rustig verder uitharden van het gestel, voor het soepel blijven van de gewrichten en voor het positieve mentale aspect. Voor mij persoonlijk is mentale ontspanning en tevredenheid van groot belang... het heeft zo z'n weerslag op het fysieke! In de eerste fase onder het zadel, worden de afspraken die veelal op 'de grond' ook al gemaakt zijn, herhaald en bekrachtigd. Respect en vertrouwen zijn hierin de kern begrippen. Houd de communicatie zuiver, duidelijk en eerlijk en je zult versteld staan van het gemak en de snelheid waarmee onze Iberische paarden leren!

Een jong paard loopt voor 60% op z'n voorhand en daar komt het gewicht van de ruiter nog bij. Een paard in het wild loopt vrijwel altijd rechtuit, en dat is ook wat ik graag doe met jonge paarden. Zodra zij zich comfortabel voelen onder de ruiter, goed reageren op een voorwaarts verzoek en op een ophouding terug, rijd ik ze graag naar buiten; veel lange rechte lijnen en uitsluitend flauwe bochten zodat ze op eigen benen leren lopen en niet constant van de spreekwoordelijke evenwichtsbalk afvallen. Wij als ruiters moeten het paard in een positie brengen waarin hij/zij het werk makkelijk aan kan. Het is een kunst om je als ruiter een beetje terug te trekken als het goed is... te veel 'bemoeienis' is desastreus voor de psyche en trots van onze Iberische paarden - een ruiter moet nooit te dominant aanwezig zijn! Een goede ruiter zal voelen wanneer dit kan... het paard zal het immers aangeven. Zoek naar eenvoud in het rijden, communiceer duidelijk, bouw alles correct op en leer te observeren en te luisteren naar je paard. Ze houden je dikwijls een spiegel voor.

Schroom niet om hulp in te roepen van kundige mensen als je tegen problemen aanloopt. Een goede basis africhting kun je een paard maar een keer geven, en fouten zijn snel gemaakt. Je begint immers met een onbeschreven blad... aan ons ruiters en africhters de taak om er een prachtig 'success story' van te maken!

Ik realiseer mij terdege dat hoe meer kennis en vaardigheden ik vergaar, hoe meer ik bewust ben van hoe veel er nog te leren en te ontdekken valt!

Gaby Vegelin

Clairmont Stables

Lessen met eigen paard worden in Leersum gegeven en op speciaal verzoek op beperkte schaal op locatie.

Tarief: 40 euro